Beslenme Eğitiminin Diyet Kalitesi, Sürdürülebilir Beslenme ve Yeme Davranışları Üzerine Etkisi

Özet

Özet

Amaç: Beslenme bilgisi, doğru beslenme eğitimleri ile sağlanmakta olup beslenme eğitim programları, beslenme bilgi ve davranışları üzerinde doğrudan etkilidir. Bu çalışma, beslenme eğitiminin diyet kalitesi ile sürdürülebilir ve sağlıklı yeme davranışlarına ait tutumlarını saptamak amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Aralık 2019-Şubat 2020 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde 3 ve 4.sınıfta eğitim gören 21’i erkek 183’ü kız olmak üzere toplamda 204 birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin kişisel bilgilerini, antropometrik ölçümlerini, sağlık durumunu ve beslenme alışkanlıklarını içeren anket formu ve 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı alınmıştır. Besin tüketim kayıtları Beslenme Bilgi Sistemi (Bebis) kullanılarak değerlendirilmiştir. Diyet kalitesinin değerlendirilmesi amacıyla Besin Öğesi Yeterlilik Oranı (NAR) ile hesaplanan Ortalama Yeterlilik Oranı (MAR) puanı kullanılmıştır. Sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme davranışlarını ölçmeye yönelik ise ‘Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği’ uygulanmıştır.  Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0 paket programı uygulanmıştır.

Bulgular: Bireylerin %47.5’i beslenme ve diyetetik ve %52.5’i diğer bölümlerde eğitim görmektedir. Beslenme ve diyetetik bölümünde eğitim gören bireylerin %44.8’inin ve diğer bölümlerde eğitim gören bireylerin %56.4’ünün MAR düzeyleri sınıflandırmasına göre diyet kaliteleri ‘iyi’ olarak belirlenmiştir. Bireylerin okudukları bölümlere göre MAR düzeyleri açısından önemli bir fark bulunmamıştır (P>0.05). Sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme davranışları ölçeğinde ‘Sağlıklı ve Dengeli Beslenme’ faktörü ortalama puanının beslenme ve diyetetik bölümünde eğitim gören bireylerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. ‘Mevsime Özgü Gıda’  ve ‘Düşük Yağ’ faktörü ortalama puanları beslenme ve diyetetik bölümünde eğitim gören kızlarda önemli olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05).

Sonuç: Çalışmada beslenme eğitiminin sürdürülebilir ve sağlıklı yeme davranışları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Beslenme eğitiminin, bireylerin sağlığı ve sürdürülebilir çevre üzerindeki önemi göz önünde bulundurularak, toplumun bu konuda farkındalığının artırılması toplum sağlığı açısından büyük öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler: beslenme, eğitim, beslenme değerlendirmeleri, yeme, davranış