Gestasyonel Diyabette Güncel Tedavi Yaklaşımları

Özet

Gestasyonel diyabet (GDM) ilk kez gebelikte ortaya çıkan, maternal ve neonatal morbidite ve mortaliteyi artıran bir gebelik komplikasyonudur. Farklı düzeylerde glukoz intöleransı ile karakterize olup görülme sıklığı maternal obezitedeki artışa paralel olarak artmaktadır. Tüm gebelerin yaklaşık %7’sinde genellikle ikinci veya üçüncü trimesterde ortaya çıkmaktadır. Rutin tarama testinin; düşük riskli gebelerde gebeliğin 24-28. haftalarında, yüksek riskli gebelerde ise ilk prenatal vizitte yapılması tavsiye edilmektedir. Tanıda oral glukoz tolerans testinin (OGTT) kullanılması önerilmektedir. OGTT tek aşamalı (75 g glukoz) ya da çift aşamalı (50 g ardından 100 g glukoz) yapılabilmektedir. GDM’li gebelerin yaklaşık %70-85’i yaşam tarzı değişikliği ile tedavi edilmektedir. Tıbbi beslenme tedavisinde amaç uygun ağırlık artışı ve normogliseminin sağlanması için besin seçimi üzerine odaklıdır. Diyet ve egzersizle glisemik kontrol sağlanamayan hastalarda insülin tedavisine geçilir. Oral antidiyabetiklerden metformin ve glyburidin GDM’de kullanımı ile ilgili çalışmalar devam etmekte fakat şu an için gebelikte kullanımları Amerikan Diyabet Derneği tarafından önerilmemektedir. Erken tanı ve sıkı izlem ile günümüzde GDM kaynaklı komplikasyon oranları oldukça azalmıştır. GDM’li gebelerin postpartum dönemde (4.-12. hafta) Tip 2 diyabet gelişimi açısından bilgilendirilmesi ve yaşam boyu en az üç yılda bir takip edilmeleri gerekmektedir. Bu dönemlerde prediyabet (bozulmuş açlık glukozu/bozulmuş glukoz toleransı) saptanırsa yaşam tarzı değişikliği (diyet ve egzersiz) önerilmelidir. Doğurganlık çağındaki tüm kadınlara sağlıklı beslenme eğitimi verilmesi, planlı gebeliklerin teşvik edilmesi, uygun ağırlık kazanımı için düzenli takip edilmeleri metabolik risklerin azaltılmasında etkili olabilir.