Kadın Diyetisyenlerde Sosyal Fizik Kaygısının Ortoreksiya Nervoza ve Egzersiz Bağımlılığına Etkisi

Özet

Amaç: Bu çalışma kadın diyetisyenlerde sosyal fizik kaygısının ortoreksiya nervoza ve egzersiz bağımlılığına etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.

Gereç ve Yöntem: Çalışma Mayıs-Temmuz 2021 tarihleri arasında 22-64 yaş arası Beslenme ve Diyetetik mezunu ve eğitim düzeyi üniversite üzeri olan diğer meslek gruplarına mensup çalışmaya katılmaya gönüllü 81 kadın (39 diyetisyen, 42 diğer meslek grupları) ile çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplamak amacıyla hazırlanan anket formu bireylerin bazı sosyodemografik özelliklerini, beslenme alışkanlıkları, egzersiz yapma durumları ile ilgili soruları ve Sosyal Fizik Kaygısı Envanteri (SFKE), Ortoreksiya-11 Ölçeği (ORTO-11) ve Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-17 (EBÖ-17) sorularını içermektedir.

Bulgular: Çalışmada bireylerin yaşları 22-64 arasında değişmekte olup ortalama 30,2±10,88 yıl olarak bulunmuştur. Araştırmada çalışma grubu %48,1 diyetisyen, kontrol grubu ise %51,9’dur. Diyetisyen bireylerin %74,4’ünün ve diğer meslek gruplarındaki bireylerin %59,5’inin Beden Kütle İndeksi (BKİ) sınıflamasına göre normal grupta yer aldığı saptanmıştır. Meslek ile vücut yağ yüzdesi arasındaki ilişki istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Diyetisyenlerin %46,2’sinin,diğer meslek gruplarının ise %33,3’ünün düzenli olarak egzersiz yapma alışkanlığı olduğu belirlenmiştir. Diyetisyen bireylerin SFKE’nden aldıkları puan 33,0±6,21, diğer meslek gruplarındaki bireylerin ise 34,3±8,83 olarak bulunmuştur. Diyetisyenlerde ortorektik olan bireylerin oranı %30,8 iken diğer meslek gruplarında bu oran %35,7’dir. Diyetisyenlerin %43,6’sı, diğer meslek gruplarındaki bireylerin ise 45,2’si egzersiz bağımlılığında risk grubu içerisindedir. Meslek grupları ve SFKE, ORTO-11, EBÖ-17 arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0,05). Ortorektik olan bireylerin SFKE’nden aldığı puan 38,6±8,91, olmayanların ise 32,18±8,04 olarak bulunmuştur. SFKE ve ORTO-11 arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). ORTO-11 ve EBÖ-17 arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki (p<0,05) bulunmakla birlikte aralarında negatif korelasyon bulunmuştur.

Sonuç: Bu çalışma sosyal fizik kaygısının ortoreksiya nervoza ve egzersiz bağımlılığına etkisi ile ilgili yapılan ilk çalışmadır. Ortoreksiya nervoza ve egzersiz bağımlılığı ile ilgili yapılan, bu bozuklukların temelinde yatan ve toplumu ne yönde etkilediğini belirten çalışmalar yetersizdir. Bu nedenle daha geniş ve kapsamlı çalışmalar bu konuların aydınlatılmasında etkili olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sosyal fizik kaygısı, ortoreksiya, egzersiz bağımlılığı