Sağlık Çalışanlarının Diyetsel Basit Şeker Tüketiminin Değerlendirilmesi

Esen Yeşil, Meral Aksoy, Mustafa Cesur

Özet


Amaç:  Bu araştırma hastanede çalışan bireylerdeki diyetsel basit şeker tüketiminin antropometrik ölçümlerine ve biyokimyasal parametrelerine etkisini değerlendirmek üzere yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini 85 sağlık personeli (53 kadın, 32 erkek)  oluşturmuştur. Araştırmaya katılan tüm bireylere beslenme durumlarını değerlendirmeye yönelik anket formu uygulanmış, antropometrik ölçümleri alınmış bazı biyokimyasal değerlerine bakılmıştır.

Bulgular: Diyetsel basit şekerden gelen enerji oranlarına göre (<%10 ve ≥%10)  HbA1c ve LDL kolesterol değerleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) önerileri üzerinde tüketim yapan bireylerde HOMA-IR değerleri daha yüksek çıkmıştır (p>0.05). Normal ve hafif şişman bireylerin glikoz, früktoz ve toplam monosakkarit tüketimleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Normal ağırlıklı bireylerin toplam basit şeker alımları ile açlık kan insülini, ürik asit, AST ve ALT değerleri arasında pozitif; Hba1c değerleri arasında negatif bir ilişki saptanmıştır (p<0,05).

Sonuç: Çalışmaya katılan sağlık personelinin basit şeker tüketiminin DSÖ önerilerinin üzerinde olduğu dikkati çekmiştir. Bunun yanı sıra hafif şişman bireylerin normal bireylere göre glikoz, früktoz ve monosakkarit alımlarının daha fazla olduğu da görülmüştür.


Tam Metin:

PDF

Referanslar


Aypak, S. Ü. & Uysal, H. (2010). Glikoproteinlerin Yapısı ve Fonksiyonları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 24(2), 107-114.

Bachman, C. M., Baranowski, T., & Nicklas, T. A. (2006). Is there an association between sweetened beverages and adiposity?. Nutrition reviews, 64(4), 153-174.

Bray, G. A. (1989). Classification and evaluation of the obesities. Medical Clinics of North America, 73(1), 161-184.

Denke, M. A., Sempos, C. T., & Grundy, S. M. (1993). Excess body weight: an underrecognized contributor to high blood cholesterol levels in white American men. Archives of Internal Medicine, 153(9), 1093-1103.

Dirlewanger, M., Schneiter, P., Jéquier, E., & Tappy, L. (2000). Effects of fructose on hepatic glucose metabolism in humans. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 279(4), E907-E911.

Gao, X., Qi, L., Qiao, N., Choi, H. K., Curhan, G., Tucker, K. L., & Ascherio, A. (2007). Intake of added sugar and sugar-sweetened drink and serum uric acid concentration in US men and women. Hypertension, 50(2), 306-312.

Hite, A.H., Feinman, R.D., Guzman, G.E., Satin, M., Schoenfeld, P.A., & Wood, R.J. (2010) In the face of contradictory evidence: report of the Dietary Guidelines for Americans Committee. Nutrition. 26(10): 915-924.

İnan, C. M. (2021) Bazı Besin Ögelerinin Sinir Sistemi Üzerine Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1),49-58

Johnson, R. J., Segal, M. S., Sautin, Y., Nakagawa, T., Feig, D. I., Kang, D. H., ... & Sánchez-Lozada, L. G. (2007). Potential role of sugar (fructose) in the epidemic of hypertension, obesity and the metabolic syndrome, diabetes, kidney disease, and cardiovascular disease. The American journal of clinical nutrition, 86(4), 899-906.

Joshi, S., Ostfeld, R.J. ve McMacken, M.(2019). The ketogenic diet for obesity and diabetes—enthusiasm outpaces evidence. JAMA Intern. Med., 179(9),1163-1164.

Karakan, M., Elmacıoğlu, M. A., & Nazlıkul, H. (2016). Probiyotikler-Prebiyotikler Ve Bağışıklık Sistemi. Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 10(1), 22-25.

Kimber. L, Stanhope, K. L., & Havel, P. J. (2009). Fructose consumption: considerations for future research on its effects on adipose distribution, lipid metabolism, and insulin sensitivity in humans. The Journal of nutrition, 139(6), 1236S-1241S.

Korkmaz, A. ve Topal, T. (2006). Modern Yaşam Tarzı ve Yeni Hastalıklar: Metabolik Sendrom Örneği. Taf Preventive Medicine Bulletin, 5(4): 307-316.

Lê, K. A., Ith, M., Kreis, R., Faeh, D., Bortolotti, M., Tran, C., ... & Tappy, L. (2009). Fructose overconsumption causes dyslipidemia and ectopic lipid deposition in healthy subjects with and without a family history of type 2 diabetes. The American journal of clinical nutrition, 89(6), 1760-1765.

Ludwig, D.S., Hu, F.B., Tappy, L., & Brand-Miller, J. (2018). Dietary carbohydrates: role of quality and quantity in chronic disease. Bmj, 361.

Madero, M., Perez-Pozo, S. E., Jalal, D., Johnson, R. J., & Sánchez-Lozada, L. G. (2011). Dietary fructose and hypertension. Current hypertension reports, 13(1), 29-35.

Parks, E. J., Skokan, L. E., Timlin, M. T., & Dingfelder, C. S. (2008). Dietary sugars stimulate fatty acid synthesis in adults. The Journal of nutrition, 138(6), 1039-1046.

Pi-Sunyer, F. X. (1993). Medical hazards of obesity. Annals of internal medicine, 119(7_Part_2), 655-660.

Rakıcıoğlu, R., Tek, N., Ayaz, A., Pekcan, G. (2012). Yemek ve Besin Fotoğraf Kataloğu, Ölçü ve Miktarlar. Ankara: Ata Ofset Matbaacılık.

Ramos, V. W., Batista, L. O., & Albuquerque, K. T. (2017). Effects of fructose consumption on food intake and biochemical and body parameters in Wistar rats. Revista Portuguesa de Cardiologia (English Edition), 36(12), 937-941.

Report of a WHO consultation. (2000). Obesity: Preventing and managing the global epidemic. WHO Technical Report Series. Geneva, 894.

Sadeghi, A., Sadeghian, M., Nasiri, M., Rahmani, J., Khodadost, M., Pirouzi, A.,…&Sadeghi, O.(2020). Carbohydrate quantity and quality affect the risk of endometrial cancer: A systematic review and dose-response meta-analysis. Clin. Nutr, 39(6),1681-1691.

Sánchez-Lozada, L. G., Tapia, E., Jiménez, A., Bautista, P., Cristóbal, M., Nepomuceno, T., ... & Franco, M. (2007). Fructose-induced metabolic syndrome is associated with glomerular hypertension and renal microvascular damage in rats. American journal of physiology-renal physiology, 292(1), F423-F429.

Seidelmann, S.B., Claggett, B., Cheng, S., Henglin, M., Shah, A., Steffen. L,M.,… &Solomon, SD. (2018). Dietary carbohydrate intake and mortality: a prospective cohort study and meta-analysis. Lancet Public Health, 3(9): e419-e428.

Shan, Z., Guo, Y., Hu, F.B., Liu, L. & Qi, Q. (2019). Association of low-carbohydrate and low-fat diets with mortality among US adults. JAMA Intern Med, 180, 513-523.

Stanhope, K. L., Schwarz, J. M., Keim, N. L., Griffen, S. C., Bremer, A. A., Graham, J. L., ... & Havel, P. J. (2009). Consuming fructose-sweetened, not glucose-sweetened, beverages increases visceral adiposity and lipids and decreases insulin sensitivity in overweight/obese humans. The Journal of clinical investigation, 119(5), 1322-1334.

Stern, S. E., Williams, K., Ferrannini, E., DeFronzo, R. A., Bogardus, C., & Stern, M. P. (2005). Identification of individuals with insulin resistance using routine clinical measurements. Diabetes, 54(2), 333-339.

Thorburn, A. W., Storlien, L. H., Jenkins, A. B., Khouri, S., & Kraegen, E. W. (1989). Fructose-induced in vivo insulin resistance and elevated plasma triglyceride levels in rats. The American Journal of Clinical Nutrition, 49(6), 1155-1163..

World Health Organization.Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases (Technical Report Series No. 916) Geneva: World Health Organization, 2003.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.